Wydawnictwo: Wydawnictwo Polskie w Wołominie
Autor: Wacław Panek
Wśród Polaków żyjących na przełomie XIX/XX wieku, najbardziej znanymi na świecie reprezentantami narodu, który wówczas nie posiadał swego państwa - byli artyści...(a) z grona znanych...śpiewaków polskich, największą sławę międzynarodową zyskał (m. in.) „bas wszechczasów" w historii śpiewactwa polskiego - Adam Didur. Tak pisze we wstępie do swej monumentalnej biografii wielkiego artysty, dr Wacław Panek, nie tylko wybitny muzykolog, ale znakomity także badacz i popularyzator polskiej wokalistyki.
Na 336 stronach swej książki, której pełny tytuł brzmi Adam Didur i wokaliści polscy na scenach operowych świata przełomu XIX/XX wieku Autor wykorzystuje zebrane w ciągu dwudziestu lat materiały w kraju i za granicą. Pierwszy rozdział swej pracy poświęca narodzinom polskiej wokalistyki. Przypomina w nim, w sposób wyjątkowo zwięzły ale znakomicie udokumentowany, nie tylko początki teatru operowego na ziemiach polskich (Nędza uszczęśliwiona Macieja Kamieńskiego, Pałac Radziwiłłowski w Warszawie, 11 lipiec 1778r.), także i sylwetki pierwszych polskich śpiewaków, dla których uznanie ich sztuki wokalnej wykroczyło poza ziemie polskie (m. in. Antonia /Miklaszewicz/ Campi, Dominik Kaczkowski, Jan Nepomucen Szczurowski).
Kolejne rozdziały książki wypełnia życie i działalność artystyczna Adama Didura. Już więc od pierwszego rozdziału „Młodość, nauka i pierwsze występy" (Wola Sękowa, Lwów i wyjazd do Włoch), a dalej poprzez „Teatr Wielki w Warszawie", „Mediolańska La Scala", „Metropolitan Opera" możemy śledzić i rozwój talentu i wielką karierę naszego śpiewaka.
Fascynujący jest rozdział V „Adam Didur - Fiodor Szalapin". Stanowi on autentyczne porównanie sztuki obu wielkich basów swojej epoki (równolatków!), których działalność przebiegała nie tylko równolegle ale i podobnie. Porównanie to poparte jest konkretnymi argumentami, recenzjami, opisem wykonawstwa przez obu śpiewaków tych samych partii, a także cytatami wypowiedzi naocznych świadków. Pisze Wacław Panek: obaj byli jakby swym przeciwieństwem, choć jedna z cech wyraźnie ich łączyła: słabość do kobiet".
Interesująco, lecz z wielkim taktem i subtelnością, opisane są prywatne losy Adama Didura. Jego małżeństwo z meksykańską mezzosopranistką Angelą Aranda- Arellano. Mieli cztery córki: Ewę, Anielę (zmarła w wieku młodzieńczym), Olgę i Mary. Trzy były wybitnymi śpiewaczkami. Ich losy i kariery artystyczne też nie zostały pominięte w omawianej książce.
Bardzo szczegółowo, i źródłowo, opisane są lata, które Adam Didur spędził w La Scali i Metropolitan Opera. Każdy z rozdziałów merytorycznych biografii uzupełniają „Przypisy". Zwykle kilku kartkowe, drobiazgowo dokumentujące i uzupełniające informacje zawarte w poprzedzających je rozdziałach. A swoją drogą ta biografia Didura stanowi również swoisty leksykon partnerów scenicznych artysty (polskich i zagranicznych)! W odrębnym rozdziale omówiona została działalność pedagogiczna i organizatorska wielkiego śpiewaka (podrozdziały: Powrót do Lwowa i Warszawy, Twórca Opery Śląskiej).
Życie i działalność artysty (także osób z jego otoczenia) ilustrują zdjęcia. Ich bogactwo podnosi walor dzieła. A ilustracje te (wybrane przez Autora i pochodzące z różnych źródeł) przygotował do druku, jak zwykle bardzo starannie, znany i ceniony artysta - fotografik, Juliusz Multarzyński. Książka jest również bogato „wyposażona" o liczne aneksy: repertuar operowy Adama Didura (101! partii), nagrania (pełna lista nagrań akustycznych na płytach szelakowych, reedycja na wolnoobrotowych i kompaktowych). Wspomniany jest także jedyny film z udziałem śpiewaka (Amerykańska awantura, reż. R. Ordyński, 1936r.). Nie brakuje też bibliografii dotyczącej Didura: książek, artykułów prasowych, niepublikowanych maszynopisów, prac magisterskich oraz dwu opracowań autorstwa Mary Didur-Załuskiej (na prawach rękopisu).
Książka Wacława Panka pisana piękną polszczyzną, jest z pewnością rozprawą naukową. A bardzo przystępna narracja Autora nie umniejsza jej wartości odkrywczych i poznawczych.
Jacek Chodorowski (maestro.net.pl)
Format: B5
Ilośc stron: 336
Oprawa: twarda
|
